Beşeri kalkınma endeksi, Türkiye’de 2018 yılında 0,844 iken, 2022’de yüzde 1,1’lik bir artışla 0,854’e yükseldi.
TÜRKİYE, “ÇOK YÜKSEK GELİŞMİŞLİK” SEVİYESİNDE
Bu endeks değerine göre Türkiye, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından belirlenen kriterlere göre “Çok Yüksek Gelişmişlik” seviyesinde yer alıyor.
ANKARA, BEŞERİ KALKINMA ENDEKSİNİN EN YÜKSEK OLDUĞU İL OLDU
2022 yılı itibarıyla, il bazında en yüksek beşeri kalkınma endeksine sahip il, 0,891 ile Ankara oldu. Ankara’yı sırasıyla 0,886 ile İstanbul, Kocaeli, 0,870 ile İzmir ve 0,867 ile Muğla takip etti.
ŞANLIURFA, EN DÜŞÜK ENDEKSE SAHİP İLLER ARASINDA
En düşük beşeri kalkınma endeksine sahip il 0,748 ile Ağrı olurken, Ağrı’yı Şanlıurfa, Van, Muş ve Bitlis izledi.
BEŞERİ KALKINMA ENDEKSİ NEDİR?
Bir ülkenin ekonomik kalkınma sürecinde, beşeri sermaye kadar, fiziki sermaye de önemli bir rol oynamaktadır. Beşeri kalkınma endeksi, ülkelerin beşeri sermaye yeterliliklerini ölçmek amacıyla Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından hesaplanmaktadır. Bu endeks, yaşam beklentisi, eğitim seviyesi ve gelir düzeyi olmak üzere üç ana bileşenden oluşmaktadır.
Beşeri kalkınma endeksi, 0 ile 1 arasında bir değere sahiptir. Endeksin 0,8 ve üzeri değer alması “çok yüksek beşeri kalkınma”, 0,7 ile 0,8 arasında olması “yüksek beşeri kalkınma” seviyesini, 0,55’in altı ise “düşük beşeri kalkınma” seviyesini ifade etmektedir.
TÜİK, BEŞERİ KALKINMA ENDEKSİNİ İL DÜZEYİNDE İLK KEZ AÇIKLADI
Daha önce yalnızca UNDP tarafından ülke düzeyinde yayımlanan beşeri kalkınma endeksi, Türkiye’de 2023 yılında ilk kez TÜİK tarafından il düzeyinde hesaplanarak yayımlandı. Bu veriler, milli politikalara ışık tutarak, ülke düzeyinin yanı sıra il düzeyinde de resmi bir istatistik kaynağı olarak sunulmaktadır.
